کریسمس
منبع عکس: someina.com، عکاس نامشخص
سالروز به دنیا آمدن حضرت عیسی، روز کریسمس نامیده می‌شود و مسیحیان در سراسر دنیا، این روز را جشن می‌گیرند. کریسمس بزرگ‌ترین جشن مسیحیان در سراسر جهان است. در کشورهای مختلف دنیا جشن کریسمس را با نمادهای ویژه و سنت‌های متداول برگزار می‌کنند. در کشورهایی که دین رسمی مردم آن‌ها مسیحیت است، جشن کریسمس به‌شکل گسترده، با مراسم و آداب و رسوم خاص انجام می‌شود؛ اما در دیگر کشورها نیز پیروان این دین، جشن کریسمس را در کلیساها و کنار یکدیگر برگزار می‌کنند.
برای مسیحیان، جشن کریسمس، مراسمی مذهبی و در عین حال، فرهنگی به شمار می‌رود. اهمیت بالای جشن کریسمس تا اندازه‌ای است که بسیاری از مسیحیان آن را برابر با جشن سال نو مسیحی می‌دانند و دیگر مردم جهان نیز، گاهی این دو را یکی می‌پندارند. ۲۵ دسامبر، برابر با چهارم دی ماه در تقویم شمسی، در سال ۲۰۲۱ میلادی روز کریسمس است. گرچه تقویم میلادی و شمسی با هم روزهای برابر دارند؛ اما هر چهار سال یک بار به‌دلیل زیاد شدن یک روز در تقویم شمسی (سال کبیسه)، روز کریسمس در تقویم شمسی تغییر می‌کند، اما در تاریخ میلادی این روز برابر با ۲۵ دسامبر است.
منبع عکس: olibry.org، عکاس نامشخص
گرچه نام‌گذاری این روز به نام «کریسمس» به نسبت جدید است، شواهدی وجود دارد که نشان از قدمت برگزاری جشن‌های کریسمس در زمان‌های بسیار دور و در امپراتوری رومیان دارد. در زمان امپراتوری رومیان جشن‌هایی در میانه ماه دسامبر برگزار می‌کردند که ریشه در باورهای دینی آن‌ها داشت. برگزاری جشن‌ها طبق آیین و رسوم «میترائیسم» انجام می‌شد که دین رومیان باستان بود. درستی این فرضیه که جشن‌های کریسمس ادامه همان مراسم هستند، بر کسی مشخص نیست؛ اما به‌دلیل تقارن زمانی این جشن‌ها و مفاهیم و نشانه‌های مشترک بین آن‌ها، بعضی مورخان ریشه جشن کریسمس را در دوره روم باستان می‌دانند. در گذشته این جشن‌ها را با عنوان جشن زایش خورشید، تولد طبیعت و پایان سردی و مرگ زمستانی، برگزار می‌کردند. جشن‌های رومیان با اسامی ساتورنالیا، ناتالیس، سولیس ایویچتی و یول شناخته شده‌اند. امروزه نیز «شب یلدا» که یادگار دوران باستان است وآن را زادروز ایزد مهر می‌دانند، فاصله زمانی اندکی با روز کریسمس دارد.
بنا بر روایت‌های موجود، تاریخ دقیقی از زمان تولد حضرت عیسی در دست نیست و به همین دلیل انتخاب تاریخ ۲۵ دسامبر برای آغاز جشن‌های کریسمس، که تا ۱۲ روز ادامه دارد، با توافق دانشمندان و مورخان انتخاب شده است. در میان شاخه‌های مختلف مسیحیان، برگزاری این جشن در روز ۲۵ دسامبر یا شب قبل آن، ۲۴ دسامبر مرسوم است؛ اما در بعضی نقاط جهان این جشن را در تاریخ ششم و هفتم ژانویه برگزار می‌کنند. این تاریخ برابر با زمان مرگ حضرت عیسی است. برگزاری مراسم کریسمس در این تاریخ‌ها، از باوری قدیمی مبنی بر یکی بودن روز تولد و مرگ پیامبران برمی‌آید، که البته ثابت شده نیست.
از سده بیستم میلادی به بعد، استفاده از نمادهای فرهنگی در این جشن بیشتر شد و به همین دلیل، استقبال از جشن کریسمس در همه جهان افزایش یافت. محاسبه تاریخ ۲۵ دسامبر به‌عنوان تاریخ تولد حضرت عیسی، از محاسبه مدت بارداری حضرت مریم در روایت‌های موجود به دست آمده است. برخی این تاریخ را مربوط به زمان غسل تعمید حضرت مسیح می‌دانند که با حضور سه منجم ایرانی انجام شده است؛ به همین دلیل از تندیس سه مرد نیز در تزیین درخت کاج کریسمس استفاده می‌کنند.
منبع عکس: پایگاه خبری و اطلاع‌رسانی معاونت فرهنگی و دانشجویی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی (مفدا)
ساکنان قدیمی اسکاندیناوی جشن‌های کریسمس را به نام جشن «یول» یا دوره زمستان برگزار می‌کردند که با سوزاندن درخت‌های بریده شده و چوب‌های جمع شده از جنگل انجام می‌شد. در کشورهای دیگر نیز اسامی دیگری برای جشن کریسمس استفاده می‌کنند که از میان آن‌ها می‌توان به نام «نوئل» که میان فرانسوی‌ها مرسوم است، اشاره کرد. هرکدام از کشورهای اروپایی نیز، نامی متفاوت در زبان خود برای این جشن دارند؛ اما کریسمس نامی شناخته شده در جهان است.
مسیحیان پایکوبی و شادی را در شب قبل از روز کریسمس، یعنی بیست و چهارم دسامبر، آغاز می‌کنند و مراسم آن‌ها با به صدا در آوردن ناقوس کلیساها، هم‌زمان با غروب خورشید، آغاز می‌شود. بین پیروان شاخه‌های مختلف مسیحیت، اختلاف‌هایی در شیوه برگزاری مراسم شب کریسمس دیده می‌شود؛ اما در حالت کلی همه آن‌ها رسومی شبیه به هم را اجرا می‌کنند. این اختلاف‌ها به زمان نواختن ناقوس کلیساها، مراسم دعا، غذای شب کریسمس و میزان تجمل در برگزاری این جشن مربوط می‌شود.
از مهم‌ترین رسوم شب کریسمس می‌توان به جمع شدن اعضای خانواده در کنار یکدیگر و صرف غذای مخصوص این شب، پس از اجرای مراسم شکرگزاری اشاره کرد. قسمت اصلی شام کریسمس را، بوقلمون کبابی درسته تشکیل می‌دهد. از دیگر نشانه‌های معروف کریسمس در جهان، بابا نوئل است که با لباس مخمل قرمز و ریش بلند سفید، برای کودکان هدیه می‌آورد. نخستین بابا نوئل‌ها، اسقف‌های کلیسا بودند؛ اما به مرور زمان افراد مختلف با پوشیدن لباس‌های مخصوص، به‌شکل بابا نوئل درآمدند.
منبع عکس: خبرگزاری ایرنا
جالب توجه‌ترین بخش آمادگی برای جشن شب کریسمس، بر پا کردن درخت کریسمس با تزیینات خاص و ویژه است. درخت کریسمس بخشی جدا نشدنی از رسوم برگزاری این جشن است و بین مسیحیان قدمت بسیار دارد؛ گرچه روایت‌های موجود در ریشه استفاده از درخت کاج در جشن کریسمس متفاوت هستند و در درستی هرکدام از آن‌ها می‌توان تردید کرد، اما همه آن‌ها نشان‌دهنده اهمیت نقش درخت کاج در مراسم شب کریسمس هستند. درخت کاج به‌عنوان درخت همیشه سبز، نماد کریسمس در جهان شناخته می‌شود.
بین همه مردم جهان استفاده از وسایل و اشیای خاص به‌عنوان نمادهای فرهنگی در جشن‌های ملی رواج دارد. مسیحیان نیز تزیین درخت کریسمس را با مجسمه‌های کوچک و عروسک‌های مختلف انجام می‌دهند که هرکدام معنی خاصی دارند. از بین نمادهای تزیین در درخت کریسمس می‌توان به مجسمه فرشته اشاره کرد که مژده دهنده میلاد حضرت عیسی است؛ فرشته‌ها را نوک درخت کریسمس وصل می‌کنند. زنگوله‌ها نیز به‌عنوان نشانه‌ایی از کلیساها در سراسر درخت کریسمس به چشم می‌خورند. از انواع شکلات و آب نبات نیز در تزیین درخت کاج استفاده می‌شود. از میان دیگر نمادهای این جشن می‌توان به «کبوتر» به‌عنوان نماد صلح و دوستی، «هدیه» به‌عنوان نماد بخشندگی خداوند، «دانه‌های برف» به‌عنوان نماد پاکی، حلقه‌های گل، گیاهان مختلف و ستاره، اشاره کرد.
در تزیین درخت کریسمس بیشتر از رنگ‌های سبز، قرمز و سفید استفاده می‌کنند و در آخر درخت را با ریسه‌های نورانی می‌پوشانند. رنگ سبز نشاه سرسبزی و شکوفایی، قرمز نماد خون، مرگ و زندگی و رنگ سفید نماد پاکی است. از رنگ طلایی نیز برای زینت بیشتر و درخشان کردن درخت کریسمس، استفاده می‌شود.
منابع عکس‌ها: خبرگزاری‌های ایرنا، تجارت آنلاین و جام جم
در زمان‌های بسیار دور، جشن گرفتن کریسمس مرسوم نبود و مسیحیان در آن زمان جشن گرفتن برای روز تولد را به‌دلیل باورهای خرافی، بد می‌دانستند. از سال ۲۴۵ تا حدود ۴۰۰ میلادی جشن گرفتن برای کریسمس به‌کلی منسوخ شد، اما در سال ۴۰۰ با انتصاب اسقف جدید روم، جشن کریسمس رنگ و بویی تازه گرفت. کلمه کریسمس به‌معنای «مراسم عشای ربانی در روز مسیح» است و در سال ۱۰۵۰ میلادی به زبان انگلیسی وارد شده است. تا پیش از آن، کلمه‌های متفاوتی در نقاط مختلف جهان به‌جای کریسمس استفاده می‌شد.
گرچه در طول سالیان دراز به‌دلیل کشمکش‌های مختلف سیاسی و درگیری بین دولت‌های مختلف، برگزاری مراسم کریسمس با حاشیه‌های زیادی همراه و در بازه‌هایی از زمان در ایالت‌هایی از آمریکا نیز ممنوع بوده است، اما امروزه جشن کریسمس از مهم‌ترین مراسم در میان همه مسیحیان جهان است. برگزاری این مراسم در زمان‌های خاص، تاثیر قابل ملاحظه بر روابط کشورها گذاشته است، اما مسیحیان همواره تلاش کرده‌اند ماهیت دینی کریسمس را حفظ کنند.
سال نو میلادی
منبع عکس: smarttiz.com، عکاس نامشخص
جشن سال نو میلادی همان طور که از نامش بر می‌آید، در زمان شروع سال جدید میلادی بر پا می‌شود. این زمان برای بسیاری از کشورهایی که از تقویم میلادی استفاده می‌کنند متفاوت است؛ زیرا بعضی کشورها با وجود استفاده از این گاه شمار، برای برگزاری جشن سال نو از سنت باستانی در فرهنگ خود پیروی می‌کنند. در بیشتر کشورهای اروپایی و همین طور آمریکا، جشن سال نو میلادی در اول ژانویه برگزار می‌شود، اما بعضی کشورهای آسیایی و آفریقایی، با وجودی که در برنامه کاری خود با تقویم میلادی هماهنگ هستند، جشن‌ها و مراسم ملی خود را بر اساس تاریخ مندرج در تقویم سنتی خود برگزار می‌کنند.
کشورهایی مانند چین، هند، سریلانکا، اتیوپی و بسیاری از کشورهای آسیایی دیگر، به‌دلیل تنوع ادیان، مراسم سال نو متفاوتی از کشورهای دیگر دارند. به‌طور کلی می‌توان گفت، در بین کشورهای با جمعیت بالای مسیحی، تاریخ شروع سال نو میلادی در دوره تعطیلی کریسمس برگزار می‌شود. در این کشورها، شب یکم ژانویه در آخرین روز از ماه دسامبر را، شب سال نو میلادی می‌دانند و ساعت ۱۲ شب را زمان شروع سال جدید اعلام می‌کنند. در حقیقت شب سال نو میلادی برابر با روز هفتم کریسمس است.
منبع عکس: سایت برترین‌ها، عکاس نامشخص
تقویم میلادی امروزی که ریشه در فرهنگ روم باستان دارد، مرجعی جهانی برای برگزاری رویدادهای بین‌المللی است، اما هم‌چنان بسیاری از کشورها از تقویم سنتی خود استفاده می‌کنند. در تقویم چینی که ترکیبی از تقویم‌های شمسی و قمری است، سال نو بین ۲۱ ژانویه تا ۲۱ فوریه قرار دارد. در کشورهایی مانند هنگ کنگ، تایوان، مغولستان. سنگاپور، اندونزی، مالزی ، کره، فیلیپین و تایلند نیز که بیشتر جمعیت آن‌ها را نژاد چینی تشکیل می‌دهد، سال نو را در این فاصله جشن می‌گیرند. سال نو ایرانی در آغاز فروردین ماه و شروع فصل بهار قرار دارد.
در بیشتر کشورهای جهان، زمان و نحوه برگزاری آیین سال نو، بر مبنای مذهب مردم آن کشور تعیین می‌شود و در نقاطی از جهان نیز، معیار، سنت و محاسبات نجومی است، اما در تمام کشورهای جهان، سال نو را همراه با جشن و پایکوبی، جمع شدن اعضای خانواده و دید و بازدید، جشن می‌گیرند. سال نو میلادی از ۱۲ شب آخرین روز دسامبر آغاز می‌شود و با آتش بازی‌های زیبا همراه است، اما در تقویم خورشیدی، زمان دقیق شروع سال جدید را زمان تحویل سال در نظر می‌گیرند و به اصطلاح، توپ سال نو را در می‌کنند.
تفاوت کریسمس و سال نو میلادی
منبع عکس: زومیت، عکاس نامشخص
جشن کریسمس و مراسم سال نو میلادی جدا از هم هستند و در تاریخ‌های متفاوتی برگزار می‌شوند، اما در بسیاری از نقاط جهان این دو تاریخ را یکی می‌دانند و به اشتباه جشن کریسمس را به‌عنوان زمان شروع سال نو میلادی می‌شناسند.
